Ομιλία στα πλαίσια του 7ου Φεστιβάλ Ευτυχίας 2024 που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη
Ομιλήτρια: Μορέλου Σαββίνα
Θέμα: Πρακτικές ευτυχίας σε όλο το κόσμο
20 Μαρτίου λοιπόν και η ατζέντα μας την αναφέρει ως διεθνή ημέρας ευτυχίας η οποία καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ το 2012. Έχετε αναρωτηθεί Γιατί υπήρξε η ανάγκη για μια τέτοια διεθνή μέρα; Μια μέρα κάθε χρόνο να μας θυμίζει την αναγκαιότητα του αυτονόητου;
Θα απαντήσουμε με μια ιστορία, αυτή της ανακάλυψης του ορυχείου διαμαντιών στην Γκολκόντα. Ο Αλί ήταν ένας πλούσιος Πέρσης που είχε μεγάλη γη και πίστευε ότι ήταν ευτυχισμένος επειδή ήταν πλούσιος. Μια μέρα του είπε ένας καλεσμένος να βρει διαμάντια γιατί μπορούν να τον κάνουν πιο πλούσιο. Ο Αλί, στην αναζήτησή του για διαμάντια, πούλησε τα πάντα και ταξίδεψε στις πιο μακρινές χώρες, μέχρι που δεν άντεξε και πέθανε.
Ο άνθρωπος που αγόρασε τη γη του Αλί, μια μέρα οδήγησε την καμήλα του στον κήπο για να πιει νερό και καθώς το ζώο άρχισε να πίνει, ο άντρας παρατήρησε μια λάμψη φωτός. Έσκυψε και μάζεψε τις πέτρες από εκείνο το μέρος που καθρεφτίζονταν όλα τα χρώματα του ουράνιου τόξου, ήταν διαμάντια. Υπήρχε ολόκληρο ορυχείο διαμαντιών. Αγαπητοί αναγνώστες πόσο λυπάστε τον Αλί που ταξίδεψε σε μακρινές χώρες αναζητώντας την ευτυχία, αλλά αγνοώντας τα όσα είχε ήδη στη κατοχή του; Πάρα πολύ! Μας θυμίζει κάτι αυτή η ιστορία;
Ο (Oscar Wilde) είπε το εξής: Το να ζεις τη ζωή είναι το σπανιότερο πράγμα στον κόσμο, οι περισσότεροι άνθρωποι απλώς υπάρχουν. Τι λέτε αποτελεί πραγματικότητα αυτή η δήλωση;
Ας ρίξουμε μια ματιά γύρω μας. Η πλειονότητα των ανθρώπων πασχίζει καθημερινά να αποκτήσει πράγματα που θα τους κάνουν ευτυχισμένους και θα του προσφέρουν μια άνετη και ευτυχισμένη ζωή. Σύντομα όμως ανακαλύπτουν ότι η χαρά του καθετί καινούριου διαρκεί μόνο για λίγα λεπτά.(σκεφτείτε για λίγο πόση χαρά σας έφερε η αγορά ενός καινούριου τηλεφώνου, μεγάλη σίγουρα… πόσο κράτησε; 1 μέρα; 2 μέρες; 1 εβδομάδα;)
Ξέρετε γιατί; η ευτυχία διαφέρει από την ευχαρίστηση, η οποία μπορεί να προκληθεί απλώς από μια τυχαία επαφή και το επακόλουθο ερέθισμα. Επομένως τα υλικά αγαθά το μόνο που μπορούν να προσφέρουν είναι μια στιγμιαία ευχαρίστηση. Μετά;
Έπειτα επανέρχεται αυτό το συναίσθημα της θλίψης και έτσι μπαίνουν στη διαδικασία του φαύλου κύκλου για άλλη μια φορά να κυνηγήσουν την ευτυχία, με ένα επόμενο αγαθό και με ένα επόμενο επόμενο και η λίστα δεν έχει τέλος. Ξέρετε με τι μοιάζει; Σίγουρα θα έχετε δει χάμστερ, ξέρετε μια αγαπημένη του συνήθεια; Να τρέχει ατελείωτα χιλιόμετρα γύρω γύρω σε μια ρόδα. Έχει τέλος όλο αυτό; Όχι φυσικά!
Αν λοιπόν η ευτυχία δεν βρίσκετε σε όσα θέλουμε να αποκτήσουμε τότε που; Την απάντηση σε αυτό το ερώτημα την έδωσε στην γνωστή σε όλους μας ως επι του όρους ομιλία που εκφωνήθηκε περίπου πριν 2000 χρόνια, ένας άνθρωπος όπου -μια μερίδα ανθρώπων πιστεύει ότι ήταν ο σπουδαιότερος άνθρωπος που έζησε ποτέ-, ανέφερε ότι ευτυχισμένοι είναι ΟΣΟΙ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΑΝΑΓΚΗΣ.
Πνευματική ανάγκη; Γνωρίζουμε τις βιολογικές μας ανάγκες όπως είναι το φαγητό και ο ύπνος. Έμφυτα όμως διαθέτουμε και μια ακόμη ανάγκη και απόδειξη αυτής, το ότι είμαστε άνθρωποι με ερωτήματα, ερωτήματα όπως γιατί υποφέρει ο κόσμος, αν υπάρχει δημιουργός, πως μπορούμε να απολαμβάνουμε διαρκή ευτυχία κοκ. Όλα αυτά τα ερωτήματα υπάρχουν γιατί έχουμε την ανάγκη να καλύψουμε την πνευματική μας πείνα ή αλλιώς ανάγκη για σκέψη. Πολλές φιλοσοφίες, ρεύματα και θεωρίες έχουν μιλήσει ως προς αυτό.
- Μια από της πιο διαδεδομένες είναι η Χου-γκα. Αν και έχει συνδεθεί με τη Δανία, η λέξη προέρχεται από τα παλαιά νορβηγικά και σημαίνει «σκέφτομαι».Η λέξη ορίζει ένα στοιχείο του τρόπου ζωής που είναι ριζωμένο στη δανική πολιτιστική κουλτούρα και κινείται γύρω από την ποιότητα της ψυχικής άνεσης που προσφέρει ένα αίσθημα ικανοποίησης και ζεστασιάς. Κεριά, χαμηλός φωτισμός, ένα χορταστικό κέικ συναρμολογούν ένα εξαιρετικό περιβάλλον με στόχο τη νοητική χαλάρωση, σκέψη κ απόλαυση. Έχουμε ανάγκη να σκεφτόμαστε; Βεβαίως, ζούμε σε ένα κόσμο που η φασαρία, οι πολλές εικόνες, τα φώτα και η πολυκοσμία αδρανοποιούν τη σκέψη μας και μας οδηγούν σε ρομποτικές συμπεριφορές ή στο κίνδυνο να προσκολληθούμε στη μάζα. Έχετε πιάσει τον εαυτό σας να κάνει σκρόλ σε κάποιο κοινωνικό δίκτυο και ξαφνικά να έχει περάσει μια ώρα; Θετική νομίζω η απάντηση. Τι μπορούμε να κρατήσουμε συμπερασματικά; Την ανάγκη για χαλάρωση σε ένα ήρεμο περιβάλλον με στόχο να τροφοδοτούμε τη σκέψη μας δίνοντας απαντήσεις σε όσα μας ενδιαφέρουν.. αγαπητοί μην πληκτρολογείτε ερωτήσεις σε μηχανές αναζήτησης, αλλά στη δική σας συνείδηση…σκεφτείτε…αυτό μας κάνει χαρούμενους!
- Ένα ακόμη φιλοσοφικό ρεύμα προερχόμενο από την Σκανδιναβία που τονίζει την ανάγκη να καλύπτουμε τις πνευματικές ανάγκες είναι το Φριλουφσλιβ ή αλλιώς η ζωή στη φύση. Έγινε δημοφιλής από τα θεατρικά του Χένρικ Ίψεν, ο οποίος χρησιμοποίησε τον όρο για να περιγράψει την αξία τού να περνάς χρόνο σε απομακρυσμένες τοποθεσίες για πνευματική και σωματική ευεξία. Η αγάπη μας για τη φύση είναι παγκόσμιο φαινόμενο βέβαια και δεν είναι αποκλειστικότητα των Σκανδιναβών μιας και ένα άτομο που έχει πνευματικά ενδιαφέροντα ίσως αισθάνεται πιο κοντά στον δημιουργό του όταν βρίσκεται κοντά στα δημιουργήματα του. Πως νιώθουμε όταν ακούμε το κύμα της θάλασσας, όταν βλέπουμε ένα όμορφο ηλιοβασίλεμα, όταν παρατηρούμε τον νυχτερινό έναστρο ουρανό, όταν θαυμάζουμε την πανσέληνο, όταν βλέπουμε γατάκια να παίζουν μεταξύ τους…; Πέρα του ότι ο δημιουργός όλων αυτών είναι πολύ ταλαντούχος και καλόγουστος αντιλαμβανόμαστε μια εσωτερική γαλήνη, ηρεμία αρμονία και ευτυχία. Ο άνθρωπος δεν δημιουργήθηκε για να είναι κλεισμένος σε τοίχους αλλά για να απολαμβάνει τη φύση. Συμπερασματικά; Δοκιμάστε την επόμενη φορά που θα νιώσετε θλιμμένοι να ξεπεράσετε τον εαυτό σας και να βγείτε έξω. Περπατήστε αναπνεύστε και σκεφτείτε, κάντε όνειρα, βάλτε στόχους, γελάστε με κάτι που θυμηθήκατε ή κλάψτε με κάτι που σας στεναχώρησε. Θα ήθελα πολύ να μου πείτε πως θα νιώσετε.
- Lykke. Λούκα σημαίνει ευτυχία στα δανικά. Ένα ρεύμα που αναφέρεται στο κυνήγι της ίδιας της ευτυχίας. Βάση αυτού όσο περισσότερο έχουμε κάτι, τόσο λιγότερη ευτυχία αντλούμε από αυτό. Με άλλα λόγια, ξοδεύουμε χρήματα που δεν έχουμε για να αγοράσουμε πράγματα που δεν χρειαζόμαστε, έτσι ώστε να εντυπωσιάσουμε ανθρώπους που δεν συμπαθούμε. Εστιάζει στο θετικό τρόπο σκέψης και σου δίνει το κίνητρο να βάλεις τα πράγματα κάτω και να συνειδητοποιήσεις πως κάποιες μικρές αλλαγές στην καθημερινότητά μας, μπορούν να μας κάνουν πιο ευτυχισμένους, όπως και τους γύρω μας. Βέβαια κάθε μικρή αλλαγή περιλαμβάνει και τη λέξη προτεραιότητες. Πόσες φορές έχουμε σκεφτεί πως αν η μέρα είχε 48 ώρες και πάλι δεν θα προλαβαίναμε να κάνουμε όσα θέλουμε; Αυτή είναι η καθημερινότητα χιλιάδων ανθρώπων. Η ανάγκη της επιβίωσης, οι οικογενειακές υποχρεώσεις, οι δουλειές του σπιτιού καθώς και ένα σωρό ακόμα πρέπει μας στερούν μια βασική ανάγκη -Προσωπικό χρόνο για τον εαυτό μας-. Ας δούμε αρχικά όμως τι είναι οι προτεραιότητες και γιατί είναι σημαντικές. Ως προτεραιότητα ορίζεται μια διαδικασία κατά την οποία λαμβάνουμε αποφάσεις με κριτήριο τι θεωρούμε σημαντικό στη ζωή μας. Κατατάσσεται στη κατηγορία του απαραίτητου γιατί χάρη σε αυτές μπορούμε να αυξήσουμε την αυτοπεποίθηση μας, να μειώσουμε το άγχος, να έχουμε μια ισορροπημένη ζωή και τέλος να διαχειριζόμαστε σοφά του πόρους μας. Η ειρωνεία σε αυτό είναι πως τον 21ο αιώνα έχουμε βάλει στο καθετί στη ζωή μας την ταμπέλα “Επείγον και σημαντικό”. Υπάρχει λύση; Πάντα υπάρχει λύση αν είμαστε πρόθυμοι να τη βρούμε. Η ιεράρχηση των προτεραιοτήτων είναι το κλειδί για να αντιληφθούμε τι είναι πραγματικά επείγον και σημαντικό. Αλήθεια σε ποια θέση θα έβαζες τον εαυτό σου και τη ψυχική σου υγεία; Σε ποια θέση θα έβαζες την εργασία, το σκοπό της ζωής, τις ανθρώπινες σχέσεις, την σωματική υγεία και τα χρήματα; Συχνά θεωρούμε ότι όλα είναι πιο σημαντικά από εμάς ξεχνώντας πως τίποτα δεν θα έχει αξία αν χάναμε το πολυτιμότερο αγαθό, την υγείας μας, είτε τη σωματική είτε τη ψυχική. Πάρε μια ανάσα λοιπόν, και επέλεξε αν θέλεις να τρέξεις σε αγώνα αντοχής ή αγώνα ταχύτητας. Διάλεξε ανάμεσα στη διάρκεια και την ποσότητα. Όπως αναφέρει και ο Τάσος Λειβαδίτης στο έργο του “Ο Τυφλός με το Λύχνο”: Ποτέ δε φανταζόμουν ότι τόσες πολλές μέρες κάνουν μια τόσο λίγη ζωή!
- Για το τέλος αφήσαμε μια φιλοσοφία-κουλτούρα με την οποία όλο είμαστε εξοικειωμένοι. Την ελληνική φιλοξενία! Η φιλοξενία (ετυμολoγία από το φιλώ (= αγαπώ) + ξένος) αναφέρεται στην πράξη της περίθαλψης και φροντίδας ενός ξένου στο σπίτι κάποιου. Ήταν θεσμός για τους αρχαίους να υποδέχονται και να περιποιούνται τους ξένους στο σπίτι τους. Πίστευαν ιδιαίτερα στην ιδέα της φιλοξενίας και την θεωρούσαν ηθικό χρέος. Οι υλικές υποχρεώσεις ήταν να υποδεχτούν και να περιποιηθούν τον ξένο. Να του προσφέρουν γεύμα. Να του προσφέρουν λουτρό και ύπνο. Στο τέλος της παραμονής του να τον αποχαιρετήσουν με ευχές και δώρα (ξένια δώρα). Έτσι ο οικοδεσπότης (ξενιστής) κι ο φιλοξενούμενος (ξένος) συνδέονταν με δεσμούς φιλίας, που κληρονομούνταν και στους απογόνους τους. Τι τους προσέδιδε όλη αυτή η γενναιοδωρία; Η απάντηση δίνεται μέσα από τα γνωστά λόγια «περισσότερη ευτυχία υπάρχει στο να δίνει κανείς παρά στο να λαβαίνεις» Αλήθεια πως νιώθετε όταν κάνετε ένα δώρο σε κάποιον; Όταν ετοιμάζεται φαγητό για κάποιον αγαπημένο σας; Όταν βγαίνετε για καφέ με κάποιον που σας λέει ότι έχει ανάγκη να μιλήσει με κάποιον; Κοινή απάντησε σε όλα αυτά τα ερωτήματα…Νιώθουμε χαρούμενοι. Για αυτό δώστε απλόχερα από το χρόνο, τις δυνάμεις, τους πόρους, τη θετική σας ενέργεια….Αν σπείρετε γενναιόδωρα ευτυχία θα θερίσετε γενναιόδωρα.
Συνοψίζοντας τι θέλουμε να κρατήσουμε στη διάνοια μας; 4 αξίες.
1ον Επιδιώξτε να έχετε χρόνο σε ένα ήρεμο περιβάλλον για εσάς και τις σκέψεις σας.
2ον Να ψάχνετε ευκαιρίες προκειμένου να έρχεστε σε επαφή με το φυσικό περιβάλλον.
3ον Να σκέφτεστε θετικά θέτοντας προτεραιότητες.
4ον Να δίνετε γενναιόδωρα.
Πολλές φορές η ζωής μας σε αυτό το κόσμο έχει χαρακτηριστεί ως ταξίδι. Το μόνο βέβαιο είναι ότι όλοι έχουμε δικαίωμα στον προορισμό, δηλαδή στην ευτυχία. Για να φτάσουμε όμως εκεί δεν είναι αρκετό να αποδεχόμαστε μοιρολατρικά τη διαδρομή αλλά χρειάζεται να την απολαμβάνουμε. Δεν είναι αργά για κανέναν, αρκεί να ξεκινήσουμε από σήμερα! Πως; Ανοίξαμε αυτή την ομιλία με μια ιστορία και θα την κλείσουμε επίσης με μια άλλη.
Το παλιό καιρό, ταξίδευαν τρεις γυναίκες και, ξαφνικά, βλέπουν μπροστά τους, μέσα σε έναν μεγάλο λάκκο, μια τέταρτη γυναίκα, παγιδευμένη. Με έκπληξη καταλαβαίνουν πως είναι η Ευτυχία.
Τότε η πρώτη γυναίκα λέει:
– Ευτυχία, θέλω να με κάνεις όμορφη.
Αμέσως, μεταμορφώθηκε σε μια καλλονή κι ευτυχισμένη έφυγε.
Η δεύτερη γυναίκα απευθύνθηκε στην Ευτυχία και της είπε:
– Θέλω να με κάνεις πλούσια.
Αμέσως, εμφανίσθηκε μπροστά της ένα σακούλι γεμάτο χρυσαφικά και διαμάντια, η γυναίκα το άρπαξε κι ευτυχισμένη έφυγε.
Η τρίτη γυναίκα παρέμενε σιωπηλή. Η Ευτυχία, μέσα από τον λάκκο, της είπε τότε:
– Πες μου κι εσύ τι θέλεις να σου δώσω;
Η γυναίκα έσκυψε, άπλωσε το χέρι της και της είπε:
– Δώσε μου το χέρι σου!
Κι έβγαλε την Ευτυχία από τον λάκκο.
Μετά συνέχισε τον δρόμο της…
Η Ευτυχία χαμογέλασε και την ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕ!!!
Αγαπητοί! δεν θέλουμε η ευτυχία να μας χαρίσει λίγες στιγμές αλλά να μας συνοδέψει σε όλη μας τη ζωή. Αυτό το εύχομαι για τον κάθε αναγνώστη!